• Login
Health News Nepal
Nisarga Hospital & Research Center Dhangadi
  • Home
  • News
  • Health
  • Nutrition
  • Disease
  • Articles
  • Research & Study
  • Corona Virus #Covid19
No Result
View All Result
HealthNews
  • Home
  • News
  • Health
  • Nutrition
  • Disease
  • Articles
  • Research & Study
  • Corona Virus #Covid19
No Result
View All Result
HealthNews
No Result
View All Result
Home Articles

मधुमेह किन लाग्छ ? यसबाट बच्न के गर्न सकिन्छ? #Diabetes

शरीरमा ग्लूकोज नभई बाँच्न सक्दैनन् । ग्लुकोज नहुँदा शरीरमा उर्जा हुँदैन ।

N Bhatta by N Bhatta
December 21, 2020
in Articles
A A
1
✍️ डा.दीपेन्द्र कार्की

✍️ डा.दीपेन्द्र कार्की

Share on FacebookShare on TwitterShare on LinkedIn

✍️ डा. दीपेन्द्र कार्की

मधुमेह, थाइरोइड तथा हर्मोन रोग बिशेषज्ञ

आम मानिसले मधुमेहलाई शरीरमा सामान्य चिनीको मात्रा बढेको मात्र सोच्छन् । तर, त्यतिमात्र होइन, मधुमेहले शरीरको कुनैपनि अंगलाई खराब पारेर ज्यानसम्म लिन सक्छ । हामीले खाएका सम्पूर्ण खाना अन्तिममा ग्लूकोज बनेर रगतसम्म पुग्छ । ग्लूकोज शरीरभित्र जान्छ र शरीरमा चिनीको मात्रा बढी भई इन्सुलिनले शरीरको ग्लूकोज प्रत्येक अंगको कोषभित्र छिराउन मद्धत गर्दछ । जसरी घरको ढोकाभित्र छिर्न चाबीको आवश्यकता भए झै इन्सुलिन शरीरको प्यानक्रियाजद्धारा बनाइने घर हो ।

शरीरमा ग्लूकोज नभई बाँच्न सक्दैनन् । ग्लुकोज नहुँदा शरीरमा उर्जा हुँदैन । मधुमेह लाग्नुका कारण प्यानक्रियाजले इन्सुलिन उत्पादन गर्न नसक्नु प्यानक्रियाजले इन्सुलिन उत्पादन गर्न नसक्दा शरीरको अंगको प्रत्येक कोषभित्र ग्लूकोज छिर्न सक्दैन । त्यसपछि खाना खाएपनि भोकै हुन्छ र ग्लूकोज रगतमा जम्मा भएर बसिदिन्छ । यस्तो अवस्थालाई ‘टाइप १ डायबिटिज’ भनिन्छ । टाइप १ डायबिटिजमा प्यानक्रियाजमा समस्या भई अब कहिल्यै पनि इन्सुलिनको उत्पादन हुँदैन र जिन्दगीभर इन्सुलिन इन्जेक्सन लगाइरहनुपर्छ । टाइप १ लाई जुभेनाएल अलओसेन्ट वा इन्सुलिनलाई निर्भर मधुमेह पनि भन्ने गरिन्थ्यो । उत्पादन भएको इन्सुलिनलाई शरीरको कोषले नचिन्नु वा प्रतिकार गरिदिनु खानाबाट बनेको ग्लूकोजलाई कोषभित्र लैजान इन्सुलिन पर्याप्त नहुनु पनि डाइबिटिज हो । यस्तो अवस्थालाई टाइप २ डायबिटिज भनिन्छ । यस प्रकारको मधुमेह बिग्रिएर पनि टाइप २ मा परिणत हुन सक्छ ।

अन्य कारणहरु

१. गर्भावस्थामा आमा र गर्भको बच्चाका आवश्यकताहरु पूरा गर्ने हिसाबले पर्याप्त इन्सुलिन बनाउन नसक्नु ।
२. प्यानक्रियाजमा हुने इन्फेक्सन
३. औषधिको प्रयोग
४. प्यानक्रियाजमा हुने अन्य रोग ।

Good diabetes food
Good diabetes food

मधुमेहको जोखिम रहने व्यक्ति

१. परिवारका सदस्यमा मधुमेह भएमा
२. तौल बढी भएका व्यक्ति
३. चालीस वर्षभन्दा बढी उमेर समूह
४. निस्क्रिय समूह
५. गर्भावस्थाको दौरान मधुमेह थियो वा जन्मेको शिशु १ पाउण्ड अथवा ४ किलोग्राम भन्दा बढी तौलको भएमा ।

मधुमेहका लक्षणहरु :

१. धेरै तिर्खा लाग्नु
२. बारम्बार पिसाब लाग्नु
३. धेरै भोक लाग्ने
४. थकान महशुस हुने
५. आँखा धमिलो देखिनु
६. टाइप १ मधुमेहमा तौल घट्नु र टाइप२ मधुमेहमा तौल बढ्नु
७. धेरै किटाणुको संक्रमण हुनु
८. घाउहरु लामो समयसम्म निको नहुनु ९. छाला चिलाउनु
१०. हातखुट्टा झमझमाउनु
११. यौन क्रियाकलापमा समस्या देखिनु

कतिपय मानिसहरुको रगतमा ग्लूकोजस्तर उच्च भएता पनि कुनै लक्षणहरु देखिँदैन । रगतको जाँच गरेर मधुमेह छ वा छैन भन्ने थाहा पाउन सकिन्छ । जसले शरीरका अन्य अंगहरु खराब हुनबाट बचाउन सकिन्छ । जटिल समस्या जस्तै रिंगटा लाग्ने, बेहोस हुने, हातखुट्टा नचल्ने(प्यारालाइसिस), किटाणुबाट संक्रमण हुने, मुटुको समस्या हुने, मिर्गाेला बिग्रने, आँखा बिग्रने समस्या हुन्छ ।

मधुमेह भए वा नभएको कसरी थाहा पाउने ?

१. सुगर जाँच गर्दा (फास्टिङ) कम्तिमा पनि ८ घन्टा खाली पेटमा चेक गर्ने, रगतको सुगर १२६ भन्दा धेरै भएमा
२. खाना खाएको २ घन्टामा २ सयभन्दा धेरै भएको र माथिका लक्षणहरु देखा परेमा

३. एचबिए १ सी ६.५ भन्दा बढी भएमा मधुमेह भएको   मानिन्छ ।

एचबिए १ सी ले ३ महिनामा रगतमा कति सुगर थियो भनेर पत्ता लगाउँछ । तर, मधुमेह भन्दैमा सुगरको जाँचमात्र नभई अन्य जाँचहरु पनि गर्नुपर्ने हुन्छ । किनकी यसले विभिन्न अंगमा असर गर्छ । त्यसैले शरीरका अन्य अंगको जाँच पनि गर्नुपर्ने हुन्छ । जस्तैः मुटुको इसिजि, मिर्गाैलाको जाँच–सिरम क्रिटिनाइन, कोलेस्टोरको जाँच(फास्टिङ लिपिड प्रोफाइल), पिसाबको जाँच, कुन अंगमा असर गरेको छ त्यहि अनुसार थप जाँच हुनसक्छ ।

मधुमेह रोकथाम र उपचारका उपायहरु

–खानामा नियन्त्रण गर्ने
–तौल तथा पेटको साइज घटाउने –व्यायामको सन्तुलन मिलाउने –चिकित्सकको सल्लाह अनुसार औषधि सेवन गर्ने
–रक्तचापको मात्रा कम गर्ने
–धुम्रपान मद्यपान गर्ने बानी हटाउने –समय- समयमा आँखा, मिर्गाैला, मुटु, पैतालाको परीक्षण गरिरहने

[डा. कार्की हाल : बि एण्ड बि अस्पतालमा कार्यरत हुनुहुन्छ।]

Tags: #government of Nepal#Health and population ministryB @B hospitalCold seasonCorona Virus #Covid19Diabetes
TechSansar.com - Technology Navigator website for Nepalese TechSansar.com - Technology Navigator website for Nepalese TechSansar.com - Technology Navigator website for Nepalese
Previous Post

सुदूरपश्चिम प्रदेशमा इन्टोमोलोजी प्रयोगशाला स्थापना हुने #Entomologylaboratory

Next Post

सुदूरपश्चिम प्रदेशका कोरोना उच्च जोखिम क्षेत्रमा एन्टीजेन जाँच हुने #Covidentizen

Related articles

भ्याक्सिनले निर्मूल पार्न सकिने क्यान्सर : पाठेघरको मुखको क्यान्सर #CervicalCancer
Articles

भ्याक्सिनले निर्मूल पार्न सकिने क्यान्सर : पाठेघरको मुखको क्यान्सर #CervicalCancer

2 weeks ago
549
के हो ड्राई निडलिंग पद्दतिको उपचार? #Dryneedling
Articles

के हो ड्राई निडलिंग पद्दतिको उपचार? #Dryneedling

2 weeks ago
456
जाडोमा छाला जोगाउन डा.विकास पैाडेलको सल्लाह #ColdSeason
Articles

जाडोमा छाला जोगाउन डा.विकास पैाडेलको सल्लाह #Coldseason

2 weeks ago
596
के मसला साँच्चिकै ‌स्वास्थ्यको लागि हानिकारक हो ? #masalaSideEffect
Articles

के मसला साँच्चिकै ‌स्वास्थ्यको लागि हानिकारक हो ? #masalaSideEffect

3 weeks ago
433
Impact of Covid 19 on Dental Health Dr Purna
Articles

कोभिड–१९ महामारीको चपेटामा दन्तचिकित्सा #COVID19 #DentalMedicine

1 month ago
457
अपाङ्गता र जनस्वास्थ्य
Articles

अपाङ्गता र जनस्वास्थ्य

1 month ago
418
Next Post
सुदूरपश्चिम प्रदेशका कोरोना उच्च जोखिम क्षेत्रमा एन्टीजेन जाँच हुने  #Covidentizen

सुदूरपश्चिम प्रदेशका कोरोना उच्च जोखिम क्षेत्रमा एन्टीजेन जाँच हुने #Covidentizen

Comments 1

  1. Pingback: जाडोमा छाला जोगाउन डा.विकास पैाडेलको सल्लाह #ColdSeason • Health News Nepal

Leave a Reply Cancel reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *

HNN Podcast

Abbott Hematology Analyzer CELL-DYN Emerald from Labline Traders KathmanduAbbott Hematology Analyzer CELL-DYN Emerald from Labline Traders Kathmandu
Navajeevan Hospital Dhangadhi Kailali, 091-521233 Navajeevan Hospital Dhangadhi Kailali, 091-521233 Navajeevan Hospital Dhangadhi Kailali, 091-521233

Recommended

प्रिय सरकार, कोरोनाको उपदेश तीतो हुन लाग्यो–डा. रवीन्द्र पाण्डे

प्रिय सरकार, कोरोनाको उपदेश तीतो हुन लाग्यो–डा. रवीन्द्र पाण्डे

5 months ago
400
Ayurveda Doctors Association of Nepal Press Release

आयुर्वेद चिकित्सक संघको आपत्ति

10 months ago
400
चिकित्सक लाइसेन्स परीक्षामा ४६ प्रतिशत उत्तीर्ण

चिकित्सक लाइसेन्स परीक्षामा ४६ प्रतिशत उत्तीर्ण

4 months ago
401

Don't Miss

स्वास्थ्य सेवा विभागमा स्तरवृद्धिका लागि निवेदन दिने कर्मचारीको भिड #HealthService

स्वास्थ्य सेवा विभागमा स्तरवृद्धिका लागि निवेदन दिने कर्मचारीको भिड #HealthService

January 13, 2021
423
शुशील कोइराला क्यान्सर अस्पतालमा पहिलो पटक स्तन क्यान्सरको सर्जरी #BreastCancer

शुशील कोइराला क्यान्सर अस्पतालमा पहिलो पटक स्तन क्यान्सरको सर्जरी #BreastCancer

January 12, 2021
415
चिकित्सा शिक्षा आयोगद्वारा पिजी प्रवेश परीक्षा स्थगित

चिकित्सा शिक्षा आयोगले तोक्यो पिजी अध्ययनको शूल्क #TuitionFees

January 11, 2021
586
स्वास्थ्यमन्त्री पदबहाली गर्दै त्रिपाठीले भने स्वास्थ्यक्षेत्रमा भएको क्रान्तिलाई रोक्छु #HealthMinistry

स्वास्थ्यमन्त्री हृदयेसी त्रिपाठीले गरे ५ जना निर्देशकहरुको जिम्मेवारी हेरफेर #HealthMinistry

January 11, 2021
503
सुदूरपश्चिम प्रदेश कुष्ठरोगीहरुको सक्रिय खोजपडतालमा #LeprosyControl

सुदूरपश्चिम प्रदेश कुष्ठरोगीहरुको सक्रिय खोजपडतालमा #LeprosyControl

January 10, 2021
515
NMSRA काठमाडौं इकाईको अध्यक्षमा ढकाल नियुक्त #KathmanduUnit

NMSRA काठमाडौं इकाईको अध्यक्षमा ढकाल नियुक्त #KathmanduUnit

January 9, 2021
1.2k
कोभिडका कारण भर्चुअलबाट मनाइयो राष्ट्रिय गिजा स्वास्थ्य दिवस #HealthDay

कोभिडका कारण भर्चुअलबाट मनाइयो राष्ट्रिय गिजा स्वास्थ्य दिवस #HealthDay

January 8, 2021
466
भारतमा बर्डफ्लू पुष्टि भएसँगै नेपालमा उच्च सतर्कता अपनाउन आग्रह #BirdFlu

भारतमा बर्डफ्लू पुष्टि भएसँगै नेपालमा उच्च सतर्कता अपनाउन आग्रह #BirdFlu

January 7, 2021
419
यति हस्पिटलले पौष २३ देखि २५ गते सम्म निशुल्क स्वास्थ्य शिविर गर्दै #YatiHospital

यति हस्पिटलले पौष २३ देखि २५ गते सम्म निशुल्क स्वास्थ्य शिविर गर्दै #YatiHospital

January 7, 2021
486
Nutrient and human body Health News Nepal

थाहा पाउनुहोस् कुन खानेकुरामा कस्तो पोषण तत्त्व पाइन्छ? #Nutrients

January 6, 2021
419
Life Care Clinic Mahendranagar, Galli no 1, Free line; telephone: 099-590232, 9828052023 Life Care Clinic Mahendranagar, Galli no 1, Free line; telephone: 099-590232, 9828052023 Life Care Clinic Mahendranagar, Galli no 1, Free line; telephone: 099-590232, 9828052023
Health News Nepal

HealthNewsNepal.com (Health News Nepal) is an attempt to bring authentic medical and health news updates and information, and wellness tips, tricks, and services from within Nepal and sometimes beyond. Read more about us here.

Publication Categories

  • Articles (34)
  • Disease (80)
  • English (25)
  • Fitness (23)
  • Health (136)
  • Lifestyle (48)
  • News (860)
  • Nutrition (29)
  • Research & Study (33)
  • Weight Loss (21)

Good HNN read

  • 👉 कोरोना महामारीमा संञ्चार र नेतृत्वको भूमिका #Covid19
  • 👉 Six months of #coronavirus – 10 things we know so far! #Covid19
  • 👉 मौसमी रुघाखोकीबाट बालबालिकालाई कसरी बचाउने ?
  • 👉 कोरोना संक्रमणका नयाँ र बुझ्नै पर्ने कुरा : डा. रवीन्द्र पाण्डे, जनस्वास्थ्य विज्ञ
  • Advertise
  • Submit News
  • Contact
  • About
  • Terms
  • Privacy
  • Accessibility

HealthNewsNepal.com - Health News Nepal 
© 2021 Health news and update information from Nepal • Hosted in the cloud and powered by TechSansar.com.

No Result
View All Result
  • Home
  • News
  • Health
  • Nutrition
  • Disease
  • Articles
  • Research & Study
  • Corona Virus #Covid19

HealthNewsNepal.com - Health News Nepal 
© 2021 Health news and update information from Nepal • Hosted in the cloud and powered by TechSansar.com.

Welcome Back!

Sign In with Facebook
Sign In with Google
OR

Login to your account below

Forgotten Password?

Create New Account!

Sign Up with Facebook
Sign Up with Google
OR

Fill the forms below to register

All fields are required. Log In

Retrieve your password

Please enter your username or email address to reset your password.

Log In