आज मिति : २०७९ श्रावण २७
  • Login
Health News Nepal
5-11 Pfizer vaccination NHEICC5-11 Pfizer vaccination NHEICC
  • Home
  • News
  • Health
  • Nutrition
  • Disease
  • Articles
  • Research & Study
  • Corona Virus #Covid19
No Result
View All Result
HealthNews
  • Home
  • News
  • Health
  • Nutrition
  • Disease
  • Articles
  • Research & Study
  • Corona Virus #Covid19
No Result
View All Result
HealthNews
No Result
View All Result
Home Articles

नेपालको संबिधानमा स्वास्थ्य #ConstitutionDay

HNN Staff by HNN Staff
September 19, 2020
in Articles
1
471
VIEWS
Share on FacebookShare on TwitterShare on LinkedInQR Code
✍ mahesh pandey
✍ mahesh pandey

”स्वास्थ्य नै धन हो“ भन्ने गरिन्छ,। ब्यक्तिगत स्वास्थ्य, स्वस्थ्य समाजको आधार हो । स्वस्थ्य समाजलाई स्वस्थ्य राष्ट्रको न्युनतम मापदण्ड मानीन्छ । नागरीकहरुलाई निशुल्क आधारभुत तथा सहुलीयतमा बिशिष्टकृत स्वास्थ्य सेवा प्रदान गर्नु  समाजबादी सरकार तथा लोककल्याणकारी राज्यको दायीत्व भित्र पर्ने कुरा आम रुपमा बिश्वास गरीन्छ । स्वस्थ्य रहन पाउनु, स्वस्थ्य जिबन यापन गर्न पाउनु, राज्यबाट निशुल्करुपमा स्वास्थ्य सेवा पाउनु ब्यक्तीको संबैधानिक अधिकार हो,मौलीक अधिकारहो,मानब अधिकार हो। नेपालको संबिधान २०७२ ले ब्यक्तीको स्वास्थ्य सम्बन्धी हक अधिकार सुनिश्चत गर्न निम्न बमोजिम  उल्लेख गरेको पाईन्छ ।

नेपालको संबिधान २०७२।०६।०३ को प्रस्तावना “सक्षम न्यायपालीका कानुनी राज्यको अबधारण लगायतका लोकतान्त्रिक मुल्य र मान्यतामा आधारित समाजबादप्रति प्रतिबद्ध रही समद्ध राष्ट्र निमार्ण गर्न” प्रस्तावनामा उल्लृखित समाजबादप्रति प्रतिबद्ध शब्दले जनताको  गास, बास,, कपास शिक्षा,स्वास्थ्य तथा अन्य मानब भै पाउनपर्ने अतिआबश्यक सेवाको ग्यारेन्टी गरेको छ ।

संबिधानको भाग ३ मौलिक हक र कर्तब्य अन्र्तगत धारा ३५ उपधारा (१) प्रतेक नागरिकलाई राज्यबाट आधारभुत स्वास्थ्य सेवा निःशुल्क प्राप्त गर्ने हक हुनेछ र कसैलाई पनि आकस्मिक सेवाबाट बञ्चित गरिने छैन । उपधारा (२) प्रतयेक ब्यक्तीलाई आफनो स्वास्थ्य उपचारको सम्मबन्धमा जानकारी पाउने हक हुनेछ । उपधारा (३) प्रतेयक नागरिकलाई स्वास्थ्य सेवामा पहुचको हक हुनेछ । उपधारा (४) प्रतेयक नागरिकलाइ स्वच्छ खानेपानी तथा सरसफाईमा पहुचको हक हुनेछ । धारा ३८को उपधारा (२) प्रतेयक महिलालाई सुरक्षित मातृत्व र प्रजनन स्वास्थ्य सम्मबन्धी हक हुनेछ ।

भाग ४ राज्यका निर्देशक,सिद्धान्त,नीति तथा दायित्व अन्र्तगतः धरा (५१) राज्यका नीतिहरु  (ज) नागरीकलाई स्वस्थ्य बनाउन राज्यले जनस्वास्थ्य क्षेत्रमा लगानी अभिबृद्धि गदैृ जाने, (६) गुणस्तरीय स्वास्थ्य सेवामा सबैको सहज,सुलभ र समान पहुचको सुनिश्चित गर्ने, (७) नेपालको परम्परागत चिकिन्सा पद्धतिको रुपमा रहेको आयुर्वेद,प्राकृतिक चिकित्सा र होमोयोपेथिक लगायत स्वास्थ्य पद्धतिको संरक्षण र प्रबर्धन गर्ने,(८) स्वास्थ्य क्षेत्रमा राज्यका ेलगानी अभिबृद्धि गदैृ यस क्षेत्रमा भएको निजी लगानीलाई नियमन र ब्यबस्थापन गरी सेवामुलक बनाउने (९)स्वास्थ्य सेवालाई सर्वसुलभ र गुणस्तरीय बनाउन स्वास्थ्य अनुसन्धानमा जोड दिदै स्वास्थ्य संस्था र स्वास्थ्यकर्मीको संख्या वृद्धी गर्दै जाने (१०) नेपालको क्षमता र आबश्यक्ताका आधारमा जनसंख्या व्यबस्थापनका लागि परिवार नियोजनलाई प्रोत्साहित गर्ने,मातृशिशु मृत्युदर घटाई औसत आयु बढाउने (१५) नागरिकको स्वास्थ्य बिमा सुनिश्चित गर्दै स्वास्थ्य उपचारमा पहुचको ब्यबस्था मिलाउने, (ञ) (३) प्रजनन अवस्थामा आवश्यक सेवा सुबिधा उपभोगको सुनिश्चितता गर्ने ।

Malakheti hospital, godawari municipality, kailali
Malakheti hospital, godawari municipality, kailali

संबिधानको भाग ५ राज्यको संरचना को परीकल्पना गर्दा नेपालको राज्यशक्तिको प्रयोग गर्दा संघ,प्रदेश र स्थानीय तहले कानुनले तोके बमोजिम गर्ने गरी ब्यबस्था गरेको पाईन्छ । संबिभानको अनुसचि —(५) संघको अधिकार क्षेत्र भित्र स्वास्थ्य नीति,स्वास्थ्य सेवा,स्वास्थ्य मापदण्ड,गुणस्तर र अनुगमन राष्ट्रिय वा बिशिष्ट सेवा प्रदायक अस्पताल, परम्परागत उपचार सेवा सरुवा रोग नियन्त्रण रहने कुरा उल्लेख गरेको पाईन्छ । अनुसची —(६) प्रदेशको अधिकारको सुचि अन्र्तगत क्र.स.—(९)मा स्वास्थ्य सेवा भनी उल्लेख गरेको पाईन्छ। अनुसची—(७) संघ र प्रदेशको साझा अधिकारको सुची अन्र्तगत क्र.स.(१२) चिकित्सा,आयर्वेद चिकित्सा भनी उल्लेख गरेको पाईन्छ । त्यस्तै अनसची— ८ स्थानीय तहको अधिकारको सुची अन्र्तगत क्र.स. —  (९) आधारभुत स्वास्थ्य र सरसफाई भनी स्वास्थ्य सम्बन्धीको अधिकार र जिम्मेृवारी संबिधान तहः नै स्थानीय तहलाई प्रदान गरेको छ। अनुसूची—(९) संघ प्रदेश र स्थानीय तहको अधिकारको साझा सूची उल्लेख गरी सो अन्र्तगत क्र.स.—(३) ले स्वास्थ्यलाई तिनै तहको साझा कार्यको रुपमा उल्लेख गरेको छ ।

कोरना माहामारीको कारण बिश्व नै आका्रन्त रहेको बेला नेपाल राष्ट्र पनी यो बाट प्रताडीत बनेको छ। राष्ट्र, राष्ट्रीय स्वास्थ्य संकटबाट गज्रीरहेको अबस्था छ। बिध्यमान चनौती समाधानमा तिनै तहको भुमिका अतीकै रहेको छ। जनताको आधारभुत, मध्यम,तथा बिशिष्टकृत स्वास्थ्य सेवा संबैधानीक रुपमा राज्यबाट सहज रुपमा पाउने अधिकारको सुनिश्चत हुने बाताबरण हुनपर्दछ ।संबिधान तह समाजबादी तथा लोककल्याणकारी राज्यले नागरीकको स्वास्थ्य सहीत अन्य संबैधानीक हक र अधिकारको ग्यारेन्टीको लागी पहलकदमी चाल्नु पर्दछ। जय संबिधान जय स्वास्थ्य।

स्रोतः नेपालको संबिधान २०७२/०६/०३

लेखकः महेश दत्त पाण्डेय, जनस्वास्थ्य निरिक्षक मालाखेती अस्पताल गोदावरी नगरपालिका, कैलाली

Tags: Health AdvocacyPublic Health
TechSansar.com - Technology Navigator website for Nepalese TechSansar.com - Technology Navigator website for Nepalese TechSansar.com - Technology Navigator website for Nepalese
Previous Post

कोरोनाको केन्द्रबिन्दु काठमाडौं उपत्यकामा, एकै दिन थपिए ८५९ जना

Next Post

काेराेना भाईरसका कारण थलिएकाे अर्थतन्त्र र आगामि कार्यभार

Next Post
Bisheshwor prasad ojha (bipin), mayor, amargadhi municipality

काेराेना भाईरसका कारण थलिएकाे अर्थतन्त्र र आगामि कार्यभार

Comments 1

  1. Pingback: स्वास्थ्य सेवाको न्युनतम सेवा मापदण्ड प्रभावकारी बनाइने #Healthservise • Health News Nepal

Leave a Reply Cancel reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *

सहयोगी सामाग्रीहरु

Dr. Nitesh aryal हैजा तथा झाडापखालाबाट बच्न यी १० वटा उपायहरु जानी राखौंDr. Nitesh aryal हैजा तथा झाडापखालाबाट बच्न यी १० वटा उपायहरु जानी राखौं
Spices medicinal usagesSpices medicinal usages
Dr Mukunda Jha Kids thumb sucking problemDr Mukunda Jha Kids thumb sucking problem

स्वास्थ्य पोडकाष्ट (HNN Podcast)

Recommended

Fashion2 1

Can This Weight-Loss Pill Really Help You Lose Weight?

3 years ago
471
नेपालमा थप २५५ जनामा कोरोना पोजेटिभ , संक्रमितको संख्या १६ हजार ४२३ पुग्यो #covid19

पछिल्लो २४ घण्टामा संक्रमितको संख्या भन्दा डिस्चार्ज हुनेको संख्या बढी #Covid19

2 years ago
471
Relation of heart and kidney for a healthy life - dr sumit acharya

Relation of heart and kidney for a healthy life – Dr Sumit Acharya

2 years ago
473

Don't Miss

सामाजिक विकास मन्त्री बोहराको पहलमा ४० वर्षपछि सेती अस्पतालको स्तरोन्नति

सामाजिक विकास मन्त्री बोहराको पहलमा ४० वर्षपछि सेती अस्पतालको स्तरोन्नति

August 9, 2022
500
सारथीद्वारा स्वास्थ्य अभिमुखिकरण तथा नि:शुल्क दन्त स्वास्थ शिविर

सारथीद्वारा स्वास्थ्य अभिमुखिकरण तथा नि:शुल्क दन्त स्वास्थ शिविर

August 7, 2022
502
ग्रीन लाईफ पोलिक्लिनिकले गरेको निशुल्क स्वास्थ्य शिविरबाट ५८ जना लाभान्वित

ग्रीन लाईफ पोलिक्लिनिकले गरेको निशुल्क स्वास्थ्य शिविरबाट ५८ जना लाभान्वित

August 6, 2022
535
सोसाइटी अफ अटोल्याङग्रोलोजिष्ट नेपालको अध्यक्षमा डा. दिपेन्द्र श्रेष्ठ निर्वाचित

सोसाइटी अफ अटोल्याङग्रोलोजिष्ट नेपालको अध्यक्षमा डा. दिपेन्द्र श्रेष्ठ निर्वाचित

August 6, 2022
533
अल्फा हेल्थ केयर र माछापुच्छ्रे बैंक बीच उपचारमा छुट सम्बन्धी सम्झौता

अल्फा हेल्थ केयर र माछापुच्छ्रे बैंक बीच उपचारमा छुट सम्बन्धी सम्झौता

August 6, 2022
497
लुम्बिनी प्रादेशिक अस्पतालबाट एक वर्षमा १३ हजार महिलाले लिए प्रस्तुति सेवा

लुम्बिनी प्रादेशिक अस्पतालबाट एक वर्षमा १३ हजार महिलाले लिए प्रस्तुति सेवा

August 5, 2022
480
दर्ता नगरेको व्यक्तिले भ्रामक प्रचार गरेको भन्दै आयुर्वेद चिकित्सा परिषद्को गम्भीर ध्यानाकर्षण

दर्ता नगरेको व्यक्तिले भ्रामक प्रचार गरेको भन्दै आयुर्वेद चिकित्सा परिषद्को गम्भीर ध्यानाकर्षण

August 4, 2022
532
नेपाल औषधि लिमिटेडको अध्यक्षमा न्यौपाने सिफारिस

नेपाल औषधि लिमिटेडको अध्यक्षमा न्यौपाने सिफारिस

August 4, 2022
520
सुदुरपश्चिमको नवजीवन अस्पतालमा निजि क्षेत्रबाट पहिलो पटक डायलासिस सेवा सुरु

सुदुरपश्चिमको नवजीवन अस्पतालमा निजि क्षेत्रबाट पहिलो पटक डायलासिस सेवा सुरु

August 3, 2022
666
धनगढीमा प्रहरी अस्पताल खुल्यो सोमबार बाटै सर्वसाधारणले पनि सेवा पाउने गरी शुरु

धनगढीमा प्रहरी अस्पताल खुल्यो सोमबार बाटै सर्वसाधारणले पनि सेवा पाउने गरी शुरु

August 1, 2022
504
Health News Nepal

HealthNewsNepal.com (Health News Nepal) is an attempt to bring authentic medical and health news updates and information, and wellness tips, tricks, and services from within Nepal and sometimes beyond. Read more about us here.

अनामनगर, काठमाडौ, नेपाल
+९७७-९८४८८५११२२

सूचना विभाग दर्ता नं : २८९९-२०७८/७९

सम्पादक: नम राज भट्ट
आई.सि.टि. फर मिडिया प्रा. लि.
भ्याट: ६०९८६८१७५
कम्पनी इमेल: [email protected]

Publication Categories

  • Articles (79)
  • Disease (95)
  • English (38)
  • Fitness (23)
  • Health (169)
  • Lifestyle (53)
  • News (1,528)
  • Nutrition (35)
  • Research & Study (48)
  • Weight Loss (24)

Good HNN read

  • 👉 कोरोना महामारीमा संञ्चार र नेतृत्वको भूमिका #Covid19
  • 👉 Six months of #coronavirus – 10 things we know so far! #Covid19
  • 👉 मौसमी रुघाखोकीबाट बालबालिकालाई कसरी बचाउने ?
  • 👉 कोरोना संक्रमणका नयाँ र बुझ्नै पर्ने कुरा : डा. रवीन्द्र पाण्डे, जनस्वास्थ्य विज्ञ

Health News Nepal 2022 © HealthNewsNepal.com - delivering public health sector news, updates, information and insights in Nepal.
Published by ICT For Media Pvt Ltd (DOI reg #2899-2078/79, VAT #609868175, Editor: Nam Raj Bhatta.)
Health News Nepal is hosted in the cloud and powered by TechSansar.com.

  • Preeti font to Nepali Unicode Converter
  • Advertise with us
  • Submit News
  • Contact
  • About
  • Terms
  • Privacy
  • Accessibility
No Result
View All Result
  • Home
  • News
  • Health
  • Nutrition
  • Disease
  • Articles
  • Research & Study
  • Corona Virus #Covid19

Health News Nepal 2022 © HealthNewsNepal.com - delivering public health sector news, updates, information and insights in Nepal.
Published by ICT For Media Pvt Ltd (DOI reg #2899-2078/79, VAT #609868175, Editor: Nam Raj Bhatta.)
Health News Nepal is hosted in the cloud and powered by TechSansar.com.

Welcome Back!

Sign In with Facebook
Sign In with Google
OR

Login to your account below

Forgotten Password?

Retrieve your password

Please enter your username or email address to reset your password.

Log In
 

Loading Comments...