कञ्चनपुर , १६ माघ २०७७
नेपाल सरकार, स्वास्थ्य तथा जनसंख्या मन्त्रालय , स्वास्थ्य सेवा बिभाग , इपिडेमियोलोजी तथा रोग नियन्त्रण महाशाखाबाट १ लाख २ हजार थान किटनाशक झुल सुदूरपश्चिम प्रदेशका औलो रोगबाट अत्यधिक प्रभावित २१ वटा वार्डमा बसोबास गर्ने घर परिवारलाई वितरण हुँदै छ ।
नेपाल सरकारले सन् २०२५ सम्ममा नेपालबाट औलो रोग निवारण गर्ने लक्ष्य लिएको छ । औलो रोग निवारणको लागि औलो रोगीको प्रभावकारी निदान र उपयुक्त उपचारको जति आवश्यकता हुन्छ, त्यतिकै आवश्यकता यो रोग सार्ने लामखुट्टेको नियन्त्रण पनि हो । औलो रोग सार्ने एनोफिलिस लामखुट्टेको आयु कम गरेर औलो रोग निवारण गर्न सकिने भएकोले उक्त लामखुट्टे हरुको आयु घटाउनको लागि किटनाशक झुलले महत्वपुर्ण भूमिका निर्वाह गर्दछ । त्यसै कारण औलो निवारणको बिभिन्न प्रभावकारी टुलहरु मध्ये किटनाशक झुल पनि एक भएको हुनाले सरकारले औलो रोग बढी प्राभावित क्षेत्रमा किटनाशक झुल वितरण गर्दै आइरहेको छ ।
नेपालमा सन् २००५ देखि ग्लोबल फण्ड नामक सहयोगी संस्थाको सहयोगमा किटनाशक झुल वितरण हुदै आएको छ । नेपालमा सन् २००२ मा देश भरि कुल औलो रोगि १२ हजार बढी रहेका थिए भने सो संख्या सन् २०१९ सम्म आइपुग्दा ६१७ मा झरेको छ । औलो रोगको संख्या घट्नुमा किटनाशक झुलको पनि महत्वपुर्ण भूमिका मानिदै आएको छ । त्यस कारण यसलाइ नेपाल सरकारले निरन्तरता दिदै आइरहेको छ ।
सन् २०२१ को प्रारम्भ मै संघिय सरकारको सहयोग , सुदूरपश्चिम प्रदेश सरकारको समन्वय र स्थानीय तहको प्रत्यक्ष संलग्नतामा सुदूरपश्चिम प्रदेशका कुल २१ वटा वार्डमा बसोबास गर्ने सबै मानिसलाइ पुग्ने गरि किटनाशक झुल वितरण हुन गइरहेको स्वास्थ्य सेवा बिभाग , इपिडेमियोलोजी तथा रोग नियन्त्रण महाशाखाका निर्देशक डा. कृष्ण पौडेलले पुनर्वास नगरपालिका कंचनपुरमा किटनाशक झुल वितरण उद्घाटन समारोहमा बताउनु भएको छ ।
हरेक दुइ जना व्यक्ति बराबर एक थान झुल उपलब्ध हुने तर बयस्क छोरा , छोरी , बिधवा , बिधुर , दीर्घ क्षयरोगी , गर्भवती महिला लाइ भने प्रति व्यक्ति एक थानका दरले झुल उपलब्ध हुने गरि कार्यक्रम तय भएको समेत डा. पौडेलले जानकदिनु भएको छ ।
सुदूरपश्चिम प्रदेशमा हाल सम्म बर्दगोरिया गा. पा. को एउटा वडामा , गौरिगंगा नगरपालिकाको दुइ वटा वडामा, लम्की चुहा नगरपालिकाको एउटा वडामा र धनगढी उपमहानगर पालिकाको तिन वटा वडामा गरि जम्मा ३७,९०० थान किटनाशक झुल वितरण भैसकेको र बाकि अन्य लक्षित वडाहरुमा आगामी केहि दिन भित्रै किटनाशक झुल वितरण गरि सक्ने गरि काम भईरहेको कुरा सुदूरपश्चिम प्रदेश स्वास्थ्य निर्देशक डा. गुणराज अवस्थीले जानकारी दिनु भएको छ । कुल १,४३,००० मानिसका लागि १,०२,००० थान किटनाशक झुल यस बर्ष वितरण हुने र औलोको प्रभाव मुल्यांकन गरि आगामी दिनमा अन्य वार्ड हरुमा समेत वितरणको काम हुने कुरा समेत प्रस्ट्याउनु भएको छ । साथै उँहाले अन्य ६ वटा प्रदेशमा जम्मा ४५ प्रतिशत औलो रोगीहरु रहेको र सुदूरपश्चिम प्रदेशमा मात्रै कुल औलो रोगीको ५५ प्रतिशत औलो रोगिहरु रहेको हुनाले सबैको सामुहिक प्रयासबाट मात्र सुदूरपश्चिम प्रदेशले निर्धारित समयमा औलो रोग निवारणको लक्ष्य हाशिल हुन् सक्ने कुरा औल्याउनु भएको छ ।
औलो रोग निवारणका लागि अति आवश्यक ल्याभारू मध्ये इन्टोमोलोजी ल्याब स्थापना भैसकेको सुदूरपश्चिम प्रदेशमा पनि स्थापना भैसकेको , इन्टोमोलोजिमा स्नातकोत्तर पढाइ गरेको बिज्ञ व्यक्ति नियुक्ति भैसकेको , मलेरिया माइक्रोस्कोपी ल्याब पहिले नै स्थापना भैसकेको , औलो ल्याबमा काम गर्ने प्रयोगशालाकर्मीहरुलाई आधारभूत तालिम तिन समुहमा दिने गरि कार्यक्रम भईरहेको , स्वास्थ्य कार्यालयको प्रयोगशालालाई सुदृढीकरण गर्ने कार्यक्रम रहेको र क्रसचेकलाइ नियमित गर्न कार्यक्रम तय भएको , हटस्पट क्षेत्रमा Active Case Detection को काम भैरहेको , बिषादी छिदकावको लागि पम्प खरिद गर्ने योजना रहेको ,औलो रोग निदान र उपचारमा क्षमता बढाउन स्वास्थ्यकर्मी हरुलाई तालिम दिने आदि प्रदेश सरकारको औलो रोग निवारणको लागि प्रमुख कार्यक्रम भएको कुरा सुदूरपश्चिम प्रदेश स्वास्थ्य निर्देशनालय डोटीमा कार्यरत भेक्टर कन्ट्रोल निरीक्षक हेमराज जोशीले बताउनु भएको छ ।
Comments 1