• Login
Health News Nepal
Nisarga Hospital & Research Center Dhangadi
  • Home
  • News
  • Health
  • Nutrition
  • Disease
  • Articles
  • Research & Study
  • Corona Virus #Covid19
No Result
View All Result
HealthNews
  • Home
  • News
  • Health
  • Nutrition
  • Disease
  • Articles
  • Research & Study
  • Corona Virus #Covid19
No Result
View All Result
HealthNews
No Result
View All Result
Home Health

स्वस्थ र सुन्दर संसार, स्तनपान एक मात्र आधार

HNN Staff by HNN Staff
August 3, 2020
in Health
A A
0
स्वस्थ र सुन्दर संसार, स्तनपान एक मात्र आधार
Share on FacebookShare on TwitterShare on LinkedIn

काठमाडौं, १९ साउन

महिलाहरु कामकाजी भएर तथा आफ्नो शारीरिक बनावट विग्रने डरले हरेक वर्ष शिशुलाई स्तनपान गराउने संख्या घट्दो अवस्थामा छ ।

‘स्वस्थ र सुन्दर संसार, स्तनपान एकमात्र आधार’ भन्ने नाराका साथ विश्व स्तनपान सप्ताह मनाइ रहेको बेला महिलाहरुमा भने शिशुलाई स्तनपान गराउनुपर्छ भन्ने चेतना समेत नहुनु सारै लाजमर्दो कुरा हो ।

स्वास्थ्य सेवा विभाग परिवार कल्याण महाशाखाका निर्देशक डा. भिमसिहं तिकंरी विगत १० वर्षको तुलनमा हाल स्तनपान गराउनको संङ्ख्या दिन प्रतिदिन घटी रहेको जानकारी दिनुभयो ।
उहाँका अनुसार स्तनपान गराउने दुई किसिमको हुन्छ पहिलो जन्मेको एक घण्टा भित्र तथा दोस्रो ६ महिनासम्म खुवाउन तर दुरभाग्यवस यो दुबै घट्दो अवस्थामा छ ।

केन्द्रीय तथ्याङ्क विभागले गरेको सर्वेक्षणले पाँच जना आमामध्ये तीन जना अर्थात् ६२ दशमलव १ प्रतिशतले मात्र आफ्नो बच्चालाई जन्मेको ६ महिनासम्म आफ्नो दूध मात्रै खुवाउने गरेको पाइएको हो ।

सबैभन्दा कम वाग्मती प्रदेशमा ५१ दशमलव १ प्रतिशतले मात्रै ६ महिनासम्म आफ्नो दूध खुवाउने गरेको पाइएको छ । यस्तै पछिल्लो समय आमाहरुले शिशुलाई स्तनपान गराउने चलन घट्दै गएको पाइएको छ ।

यो सबै स्तनपान गराउनु पर्छ भनेर दिइने परामर्शको अभाव तथा बजारमा पाइने वैकल्पिक विभिन्न प्रकारको खाद्य पदार्थ कारणले कमी भएको निर्देशक डा तिंकरीले प्रष्ट पार्नुभयो ।
उहाँले बजारमा पाइने विभिन्न खाद्य पदार्थबारे ऐन नियम भएता पनि प्रभावकारी हुन नसकेको गुनासो गर्नुभयो ।

आमाहरु शिक्षित भएका छन् तर स्तनपानको विषयमा भने अशिक्षित नै छन् डा. तिंकरीले भन्नुभयो, विद्यालयको पाठ्यक्रममा नै स्तनपानको महोत्वबारे पढाइनु पर्छ ।
उहाँले शल्यक्रियाबाट जन्म हुने शिशुको सङंख्या बृद्धिको कारण पनि स्तनपान गराउने कमी आएको बताउनुभयो ।

बरिष्ठ बालरोग विशेषज्ञ डा. प्रशान्त रिजाल भन्नुहुन्छ, ६ महिनासम्म शिशुलाई आमाकै दूध खुवाउनुपर्छ । तर, ६ महिनापछि भने अन्य पौष्टिक खाना पनि खुवाउन थालिन्छ ।
बालबालिकालाई सहिमान्यतामा भने चार वर्ष सम्म दूध खुवाउन सल्लाह दिदै भन्नुहुन्छ, अहिले धेरै जसो आमाहरु जागिरे हुने भएकोले ४ वर्ष सम्म स्तनपान गराउन कठिन हुन्छ । बच्चालाई दुई वर्षसम्म निरन्तर आमाको दूध खुवाए उनीहरूको शारीरिक तथा बौद्धिक विकास राम्रो हुनुका साथै बच्चा स्वस्थ्य रहन्छन् ।
स्तनपानले बालबालिकामा रोग प्रतिरोधात्मक क्षमता बढ्नुका साथै पुड्कोपना, कुपोषण, होचोपना लगायतका रोगबाट बचाउँने पनि उहाँले जानकारी दिनुभयो ।
आमाको दूधमा पाइने कोलस्ट्रम (बिघौती) दूधमा विभिन्न रोगसँग लड्न सक्ने क्षमता (इम्युनिटी) हुने हुँदा शिशुलाई झाडापखाला र निमोनिया जस्ता घातक संक्रमणबाट बच्न सकिने कारण पनि दुई वर्ष सम्म अविवार्य स्तनपान गराउनुपर्ने उहाँको सुझाव छ ।

स्तनपान गराउने महिलामा स्तन क्यान्सर, पाठेघरको क्यान्सर, मधुमेह टाइप–२ र सुत्केरीपछि मनोरोगको सम्भावना न्यून रहन्छ । मनोचिकित्सक डा. कंञ्चन दहालले भन्नुभयो, नेपालमा आमाको दूधको सट्टामा बट्टाको दूध वा अन्य दुग्ध पदार्थ बिक्रीवितरण गर्न नपाउने कानुन बनेको छ, तर त्यसको कार्यान्वयन हुन सकेको छैन । धेरैजसो महिलाहरुले औषधि सेवन गरेका हुन्छन् बच्चामा जन्मिसकेपछि औषधि छोडिदिनु पर्छ किनभने बच्चा जन्मिसकेपछि बच्चालाई पनि असर पर्छ। गर्भवती अगाडि वा पछाडि उदासीपन बढ्दै गएको हुन्छ त्यस कारणहरुले बच्चालाई स्तनपान नगराउने धेरै हुन्छन्

यता स्त्री तथा प्रसुति रोग विशेषज्ञ डा. किर्तिपाल सुबेदी भन्नुहुन्छ गर्भावस्थामा बढेको तौललाई कम गर्न स्तनपानले सहयोगी भूमिका खेल्ने गर्दछ । ओस्टियोपोरोसिस रोगको विकास हुने सम्भावना कम हुन्छ । स्तन, गर्भासय क्यान्सरको सम्भावना पनि कम हुन्छ । बच्चासँगको आत्मीय सम्बन्ध विकास गराउँछ । स्तनपान गराएका बच्चाको मस्तिष्क विकास उत्कृष्ट हुन्छ र बुद्धि निकै तेज हुन्छ ।

स्तनपान गराउन सहजिकरणको लागि महिला कार्यरत भएको निजी तथा सरकारी कार्यलयमा स्तनपान कक्षको सञ्चालन ल्याउन सफल भएपनि त्यस कक्षको सदुप्रयोग हुन नसकेको निर्देशक डा.तिंकरीको गुनासो छ ।

विस्व स्वास्थ्य सङ्गठन र युनिसेफको अगुवाइमा अगस्त १ तारिखदेखि ७ सम्म विश्वभर स्तनपान सप्ताह मनाउने गरिएको छ । नेपाललगायत विश्वका १ सय ७० भन्दा बढी देशले एक हप्तासम्म विभिन्न जनचेतना मूलक कार्यक्रम गर्दै यो दिवस मनाउने गरेका छन् । विश्व स्वास्थ्य संगठनको आह्वानमा सन् १९९० देखि हरेक वर्ष विश्व स्तनपान सप्ताह मनाउन शुरु गरिएको हो ।

Tags: #Health and population ministryCorona Virus #Covid19Mental Health
TechSansar.com - Technology Navigator website for Nepalese TechSansar.com - Technology Navigator website for Nepalese TechSansar.com - Technology Navigator website for Nepalese
Previous Post

काठमाडौं उपत्यकामा ६० वर्ष भन्दा माथिका र १२ वर्ष भन्दा मुनि लाई बाहिर ननिस्कन सरकारको आग्रह

Next Post

काठमाडौं उपत्यकामा ५१ जना सहित देशभर ४१८ जनामा कोरोनाको पुष्टि #Covid19

Related articles

Impact of Covid 19 on Dental Health Dr Purna
Articles

कोभिड–१९ महामारीको चपेटामा दन्तचिकित्सा #COVID19 #DentalMedicine

1 month ago
457
लैंगिक हिंसाले मानसिक समस्याको जोखिम #GBV
Articles

लैंगिक हिंसाले मानसिक समस्याको जोखिम #GBV

2 months ago
403
Amla importance
Health

अमलाको पौराणिक एवं आयुर्वेदिक महत्व #Amla

2 months ago
418
Tulasi importance
Health

तुलसीको पौराणिक एवं आयुर्वेदिक महत्व #Tulasi

2 months ago
401
Diabetes must know 15 facts by Health News Nepal
Disease

मधुमेह सम्बन्धि जान्नैपर्ने १५ कुरा – डा भोज राज अधिकारी #diabetes

2 months ago
421
Heart attack symptoms and good habits
Health

हृदयघातको जोखिमबाट कसरी बच्ने ? #HeartAttack

2 months ago
412
Next Post
काठमाण्डौंमा ३१ जना सहित थप २४६ जनामा कोरोनाको पुष्टि #Covid19

काठमाडौं उपत्यकामा ५१ जना सहित देशभर ४१८ जनामा कोरोनाको पुष्टि #Covid19

Leave a Reply Cancel reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *

HNN Podcast

Abbott Hematology Analyzer CELL-DYN Emerald from Labline Traders KathmanduAbbott Hematology Analyzer CELL-DYN Emerald from Labline Traders Kathmandu
Navajeevan Hospital Dhangadhi Kailali, 091-521233 Navajeevan Hospital Dhangadhi Kailali, 091-521233 Navajeevan Hospital Dhangadhi Kailali, 091-521233

Recommended

डा.घिमिरेले पहिलो वैवाहिक उत्सबमा बिरामी र कुरुवालाई निशुल्क खाना #Covid19

डा.घिमिरेले पहिलो वैवाहिक उत्सबमा बिरामी र कुरुवालाई निशुल्क खाना #Covid19

9 months ago
400
लकडाउन खुलेपछी संक्रमण बढेको छैन : स्वास्थ्य मन्त्रालय #Covid19

अग्रपंक्तिमा रहेर काम गर्ने सबै स्वास्थ्यकर्मीहरूको पिसिआर परीक्षण अब अनिवार्य गरिने #Covid19

5 months ago
400
प्रगतिशील चिकित्सक समाजले फोनबाट पनि बिरामीको सेवा दिन सक्ने

प्रगतिशील चिकित्सक समाजले फोनबाट पनि बिरामीको सेवा दिन सक्ने

5 months ago
412

Don't Miss

रक्षा आयुर्वेदिक औषधालय द्वारा जन्मोत्सवको अवसरमा ४ लाख बराबरको औषधि निशुल्क वितरण #HealthCamp

रक्षा आयुर्वेदिक औषधालय द्वारा जन्मोत्सवको अवसरमा ४ लाख बराबरको औषधि निशुल्क वितरण #HealthCamp

January 14, 2021
492
भारतमा कोभिड बिरुद्धको खोप माघ ३ गते देखि शुरू #Covid-19

भारतमा कोभिड बिरुद्धको खोप माघ ३ गते देखि शुरू #Covid-19

January 13, 2021
418
स्वास्थ्य सेवा विभागमा स्तरवृद्धिका लागि निवेदन दिने कर्मचारीको भिड #HealthService

स्वास्थ्य सेवा विभागमा स्तरवृद्धिका लागि निवेदन दिने कर्मचारीको भिड #HealthService

January 13, 2021
424
शुशील कोइराला क्यान्सर अस्पतालमा पहिलो पटक स्तन क्यान्सरको सर्जरी #BreastCancer

शुशील कोइराला क्यान्सर अस्पतालमा पहिलो पटक स्तन क्यान्सरको सर्जरी #BreastCancer

January 12, 2021
415
चिकित्सा शिक्षा आयोगद्वारा पिजी प्रवेश परीक्षा स्थगित

चिकित्सा शिक्षा आयोगले तोक्यो पिजी अध्ययनको शूल्क #TuitionFees

January 11, 2021
588
स्वास्थ्यमन्त्री पदबहाली गर्दै त्रिपाठीले भने स्वास्थ्यक्षेत्रमा भएको क्रान्तिलाई रोक्छु #HealthMinistry

स्वास्थ्यमन्त्री हृदयेसी त्रिपाठीले गरे ५ जना निर्देशकहरुको जिम्मेवारी हेरफेर #HealthMinistry

January 11, 2021
503
सुदूरपश्चिम प्रदेश कुष्ठरोगीहरुको सक्रिय खोजपडतालमा #LeprosyControl

सुदूरपश्चिम प्रदेश कुष्ठरोगीहरुको सक्रिय खोजपडतालमा #LeprosyControl

January 10, 2021
516
NMSRA काठमाडौं इकाईको अध्यक्षमा ढकाल नियुक्त #KathmanduUnit

NMSRA काठमाडौं इकाईको अध्यक्षमा ढकाल नियुक्त #KathmanduUnit

January 9, 2021
1.2k
कोभिडका कारण भर्चुअलबाट मनाइयो राष्ट्रिय गिजा स्वास्थ्य दिवस #HealthDay

कोभिडका कारण भर्चुअलबाट मनाइयो राष्ट्रिय गिजा स्वास्थ्य दिवस #HealthDay

January 8, 2021
466
भारतमा बर्डफ्लू पुष्टि भएसँगै नेपालमा उच्च सतर्कता अपनाउन आग्रह #BirdFlu

भारतमा बर्डफ्लू पुष्टि भएसँगै नेपालमा उच्च सतर्कता अपनाउन आग्रह #BirdFlu

January 7, 2021
419
Life Care Clinic Mahendranagar, Galli no 1, Free line; telephone: 099-590232, 9828052023 Life Care Clinic Mahendranagar, Galli no 1, Free line; telephone: 099-590232, 9828052023 Life Care Clinic Mahendranagar, Galli no 1, Free line; telephone: 099-590232, 9828052023
Health News Nepal

HealthNewsNepal.com (Health News Nepal) is an attempt to bring authentic medical and health news updates and information, and wellness tips, tricks, and services from within Nepal and sometimes beyond. Read more about us here.

Publication Categories

  • Articles (34)
  • Disease (80)
  • English (25)
  • Fitness (23)
  • Health (136)
  • Lifestyle (48)
  • News (862)
  • Nutrition (29)
  • Research & Study (34)
  • Weight Loss (21)

Good HNN read

  • 👉 कोरोना महामारीमा संञ्चार र नेतृत्वको भूमिका #Covid19
  • 👉 Six months of #coronavirus – 10 things we know so far! #Covid19
  • 👉 मौसमी रुघाखोकीबाट बालबालिकालाई कसरी बचाउने ?
  • 👉 कोरोना संक्रमणका नयाँ र बुझ्नै पर्ने कुरा : डा. रवीन्द्र पाण्डे, जनस्वास्थ्य विज्ञ
  • Advertise
  • Submit News
  • Contact
  • About
  • Terms
  • Privacy
  • Accessibility

HealthNewsNepal.com - Health News Nepal 
© 2021 Health news and update information from Nepal • Hosted in the cloud and powered by TechSansar.com.

No Result
View All Result
  • Home
  • News
  • Health
  • Nutrition
  • Disease
  • Articles
  • Research & Study
  • Corona Virus #Covid19

HealthNewsNepal.com - Health News Nepal 
© 2021 Health news and update information from Nepal • Hosted in the cloud and powered by TechSansar.com.

Welcome Back!

Sign In with Facebook
Sign In with Google
OR

Login to your account below

Forgotten Password?

Create New Account!

Sign Up with Facebook
Sign Up with Google
OR

Fill the forms below to register

All fields are required. Log In

Retrieve your password

Please enter your username or email address to reset your password.

Log In