नमराज भट्ट, काठमाडौं , ०१ असार।
विश्वभरी कोरोनाको महामारी फैलिरहेको बेला लकडाउनको समयमा डिप्रेसनको कारण आत्महत्या गर्नेको संख्या दिनप्रतिदिन बड्दै गईरहेको छ।यो Lockdown ले गर्दा कोरोनाले भन्दा कैंयौ धेरै मानिसहरुको मृत्यु आत्महत्याका कारणले भएको तथ्य देखिएको छ। हिजो मात्रै भारतका बलिउड अभिनेता सुशान्त सिंह राजपूतले आत्महत्या गरेका थिए ।
बान्द्रास्थित आफ्नै घरमा उनको शव भेटिएको थियो। अहिलेसम्म लकडाउन सुरु भए संगै नेपालमा डिप्रेसनको कारण आत्महत्या गर्नेको संख्या १ हजार १ सय ५ पुगेको नेपाल पुलिसका प्रवक्ता राज कुमार केशीले जानकारी दिएका छ्न । केशीका अनुसार प्रदेश विवरण अनुसार सबैबाट बढी प्रदेश न. ५ मा २ सय ४२ जना र सबैभन्दा कम कर्णाली प्रदेशमा ५८ जना रहेका छ्न।
सुदुरपश्चिम प्रदेशमा १ सय १५ जना , गण्डकी प्रदेशमा १ सय २१ जना , प्रदेश न . १ मा १ सय ८६ जना , प्रदेश न . २ मा २ सय ५२ जना र बागमती प्रदेशमा २ सय ३१ जनाले आत्महत्या गरेका छ्न ।बिशेष गरेर आर्थिक अभाव, छोराछोरीको चिन्ता, आमाबुबाको चिन्ता, कामको बढी बोझ जस्ता अनेकौं कारणले डिप्रेशन भइ आत्महत्या गरेका छ्न।
यस बिषयमा स्वास्थ्य तथा जनसंख्या मन्त्रालय र स्वास्थ्य सेवा बिभागले प्रमुख चासोको रुपमा लिइदै आइरहेको छ। बिशेष साधारण भाषामा धेरै लक्षणहरु मध्ये निम्न लक्षण हरु भएमा केहि ब्यक्तिहरुलाई डिप्रेसनको सिकार भएको हुन सक्छ। यदि डिप्रेसन भइहालेमा तुरुन्तै नजिकैको स्वास्थ्य संस्थामा (प्राथमिक स्वास्थ्य केन्द्र,जिल्ला अस्पताल, अञ्चल अस्पताल) मा सम्पर्क गनुपर्छ ,अथवा स्थानीय तहका जनस्वास्थ्य बिज्ञ, जनस्वास्थ्य कर्मि तथा नेताहरु लाई सम्पर्क गर्नुपर्ने हुन्छ, जसले तपाईं र तपाईंको प्रियजन लाई चिकित्सक सम्म पुर्याउन पर्ने बिपि कोइराला स्वास्थ्य बिज्ञान प्रतिष्ठानका इमर्जेन्सी चिकित्सक डा.देव घिमिरेले बताए।
अत्यधिक मदिरापान गर्नु, लागूऔषध प्रयोगकर्ताहरु डिप्रेसनको उच्च जोखिममा हुन्छ्न। त्यसैले अव उद्योगधन्दा , वाणिज्य व्यापार कल कारखाना सबै विस्तारै खुलाएर मानिसहरुलाई काममा व्यस्त बनाउन पर्छ , केहि आम्दानी गर्ने माध्यम शृजना भए केही मात्रामा डिप्रेसनबाट रोकिन्थ्यो।
साधारण भाषामा धेरै लक्षणहरु मध्ये निम्न लक्षण हरु भएमा केहि ब्यक्तिहरुलाई डिप्रेसनको सिकार भएको हुन सक्छ।
१.मन नरमाइलो हुनु , मन खल्लो हुनु, एकान्त मन पराउनु।
२.शरिरमा शक्ति नहुनु , बोल्दा भक्कानिनु , आशु झार्नु।
३.अरु बेला भन्दा बढि दुखि देखिनु वा झर्को मान्नु वा रिसाउनु।
४.पहिला रमाउने कुरामा अहिले रमाउन नसक्नु, कुनै कुरामा चासो नहुनु,खुशी नहुनु।
५.खाने ईच्छा वा शरीरको वजनमा परिवर्तन हुनु।
६.थकित महसुस गर्नु,कुनै काम गर्न जागर नहुनु।
७.बोल्दा आवाज सानो हुनु,बिचबिचमा रोकिनु, प्रष्ट कुरा राख्न नसक्नु।
८.पटक -पटक आत्महत्या को कोशिस गर्नु, आत्महत्या गर्न मन लाग्नु, अात्महत्या गर्न को लागि तयारि गर्नु जस्तै: एकान्त समय मा बस्नु, एक्लै बस्न खोज्नु, आत्महत्या गर्न चाहिने सामाग्रीहरु (डोरि,बिष, प्रज्वलन शिल बस्तु) आदि किनेर जोगाड गर्नु।
Comments 3